Τρίτη 12 Ιανουαρίου 2016

"Ειρήνη και Πλούτος" Ό,τι ο λαός ο απλός σεβάστηκε..

Πολλοί γνωρίζουν το "Πόλεμος και Ειρήνη", το μυθιστόρημα από τον Ρώσο συγγραφέα Λέοντα Τολστόι, που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1869. Έργο επικής διάστασης, θεωρείται ως ένα από τα πιο σημαντικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, που σκιαγραφεί με πολλές λεπτομέρειες τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν εξαιτίας της γαλλικής εισβολής στη Ρωσία περιγράφοντας συνάμα και το αντίκτυπο της εποχής του Ναπολέοντα στην τσαρική κοινωνία, όπως φαίνεται μέσα από τα μάτια των πέντε ρωσικών αριστοκρατικών οικογενειών, αλλά δυστυχώς λίγοι γνωρίζουν το
"Ειρήνη και Πλούτος"eirene_plutos_01.jpgΚΛΙΚ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ
το μαρμάρινο άγαλμα των αρχών του 4ου αιώνα π.χ.χ. που αναπαριστά τη θεά Ειρήνη να κρατά στην αγκαλιά της τον Πλούτο ως βρέφος. Ό,τι ο λαός ο απλός σεβάστηκε..
Δημιουργός του θεωρείται
ο Κηφισόδοτος, πατέρας του Πραξιτέλη . Θεωρείται ως ένα θαυμάσιο έργο, τόσο στην έκφραση, όσο και στην τεχνική παρουσίαση του ενδύματος της Ειρήνης, το οποίο θυμίζει το στυλ των χρόνων του Φειδία. Σήμερα φυλάσσεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα.
Ο Κηφισόδοτος (ήκμασε στα χρόνια 400 π.χ.χ. - 360 π.χ.χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας γλύπτης, πατέρας του Πραξιτέλη και παππούς του Κηφισόδοτου του Νεότερου.
Για τον Κηφισόδοτο, πολύτιμες μαρτυρίες μας παρέχει η αρχαία ελληνική γραμματεία, συμπληρώνοντας την αρχαιολογική μαρτυρία. Ο Παυσανίας και ο Πλίνιος περιγράφουν τα έργα του:
Παυσ., 8, 30, 10: ταυτης της στοας (:Αριστανδρείου εν Μεγαλοπόλει) εστιν εγγυτάτω ως προς ήλιον ανίσχοντα ιερόν Σωτηρος επίκλησιν Διός. κεκόσμηται δε πέριξ κίοσι.... καθεζομένω δε τω Διί εν θρόνω παρεστήκασι τη μεν η Μεγάλη πΟλις, εν αριστερά δε Αρτέμιδος Σωτείρας αγαλμα. ταυτα με λίθου του Πεντελησίου Αθηναιοι Κηφισόδοτος και Ξενοφών ειργάσαντο.
Plin., NH 34,74,2: Cephisodotus (fecit) Minervam mirabilem in portu Atheniensium et aram ad templum Iovis Servatoris in eodem portu, cui pauca conparantur...
Παυσ., 9, 16, 1: ...Θηβαίοις δε μετά του Άμμωνος το ιερόν οιωνοσκοπείον τε Τειρεσίου καλούμενον, καί πλησίον Τύχης εστίν ιερόν... φέρει μεν δη Πλουτον παιδα. ως δε Θηβαιοι λέγουσι, χειρας μεν του αγάλματος και πρόσωπον Ξενοφών ειργάσατο Αθηναιος, Καλλιστόνικος δε τα λοιπά επιχώριος. σοφόν μεν δη και τουτοις το βούλευμα, εσθειναι Πλουτον ες τας χειρας άτε μητρί ή τροφω τη Τύχη. σοφόν δε ουχ ήσσον Κηφισοδότου. και γαρ ουτος της Ειρήνης το άγαλμα Αθηναίοις Πλουτον έχουσαν πεποίηκεν.
Παυσ., 1, 8, 2: μετα δε τας εικόνας των επωνύμων εστιν αγάλματα θεων, Αμφιάραος και Ειρήνη φέρουσα Πλουτον παιδα
Ο εικονογραφικός τύπος της Ειρήνης με την παιδική μορφή του Πλούτου στην αγκαλιά αναγνωρίστηκε το 1859 σε ένα ρωμαϊκό αντίγραφο, που βρέθηκε στην Villa Albani της Ρώμης και απόκειται στην Εθνική Γλυπτοθήκη του Μονάχου (αρ. κατ. 219). Η Ειρήνη ως κουροτρόφος θεότητα είναι γνωστή από την τραγωδία "Βάκχαι"* του Ευριπίδη. Ο προσωποποιημένος Πλούτος εμφανίζεται για πρώτη φορά στην ομώνυμη κωμωδία του Αριστοφάνη, το έτος 388 π.χ.χ.
*

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

- Βάκχαι

Ας γινόταν να έφτανα στην Κύπρο,
τη γη της Αφροδίτης,
όπου πλανώνται οι έρωτες,
που μαγεύουν τις καρδιές των θνητών.405
Στην Πάφο,
που την καρπίζουν, χωρίς βροχή,
του ξένου ποταμού οι εκατόστομες ροές.5
Και κει που απλώνεται η θεσπέσια Πιερία,
ο τόπος των Μουσών, η σεπτή πλαγιά του Ολύμπου.410
Εκεί οδήγησέ με, Διόνυσε Διόνυσε,
κορυφαίε των χορών μου και θεέ των ευάν.
Εκεί ζουν οι Χάριτες,415
εκεί ο Πόθος.
Εκεί και οι βάκχες ελεύθερες
να τελούν τα όργια.

Ο θεός, ο υιός του Διός,
χαίρεται τις γιορτές.
Αγαπάει την Ειρήνη,
τη θεά που χαρίζει τον πλούτο και τρέφει τους άντρες.6420
Ίση σε πλούσιο και φτωχό
έδωσε την τέρψη του οίνου
που διώχνει τη λύπη.
Και μισεί αυτόν που δε νοιάζεται
μέσα στο φως και τις γλυκιές τις νύχτες425
ευλογημένη ζωή να περνά ώς τα τέλη
και με φρόνηση
νου και καρδιά μακριά να κρατάει
από ανθρώπους υπέρσοφους.
Ό,τι ο λαός ο απλός σεβάστηκε 430
και το πιστεύει
να το δεχθώ.

Επεξεργασία φωτογραφίας του Αρχαιολογικού Μουσείου Βασιλείας (όπου υπήρξε και το ανάγλυφο του μηνός 12/2005).
Βλ. και Βικιπαίδεια ή άλλες σοβαρές πηγές.

Δεν υπάρχουν σχόλια: